Dược sĩ Ngọc Anh
Ngày nay, với sự phát triển của y học hiện đại có nhiều phương pháp điều trị ung thư phổi được phát hiện và ứng dụng đem đến nhiều cơ hội sống cho người mắc bệnh. Trong đó tiêu biểu là các thuốc đích điều trị ung thư phổi. Vậy cụ thể tác dụng của những loại thuốc này là gì và chúng giúp điều trị bệnh ung thư phổi như thế nào? Mời bạn cùng tìm hiểu thông tin trong bài viết dưới đây!
Ung thư phổi – Nguyên nhân do đâu?
Ung thư phổi là bệnh lý hình thành do sự phát triển quá mức của tế bào mô phổi, lâu ngày tạo khối u gây chèn ép, xâm lấn và lây lan sang nhiều bộ phận khác của cơ thể. Bệnh được chia làm 2 loại chính bao gồm ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không phải tế bào nhỏ.
Theo nhận định của chuyên gia, ung thư phổi xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm những biến đổi tế bào bên trong cơ thể đã nêu trên và tác động của các yếu tố nguy cơ bên ngoài, cụ thể như:
Thói quen hút thuốc lá
Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Cụ thể, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong ở 70% các trường hợp mắc ung thư phổi trên toàn thế giới.
Thường xuyên hít phải khói thuốc lá
Hít phải khói thuốc lá thụ động cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Một nghiên cứu tại Mỹ kết luận rằng, nếu trong gia đình có người nghiện thuốc thì nguy cơ bị ung thư phổi của bạn cao hơn từ 20 - 30% so với bình thường.
Ô nhiễm không khí
Theo WHO, mỗi năm có khoảng 223.000 ca tử vong vì ung thư phổi do ô nhiễm không khí. Những khí thải từ xe hơi, nhà máy, xí nghiệp,… thường chứa nhiều chất độc hại gây ra các bệnh bụi phổi hay ung thư phổi.
Phơi nhiễm với chất độc hại
Theo chuyên gia, một số công việc có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Đó là những người phải làm việc trong môi trường chứa uranium, thạch tín và đặc biệt là amiăng.
Đặc điểm của tế bào ung thư phổi
Các loại ung thư phổi thường gặp được đặt tên theo hình dáng tế bào nhìn thấy qua kính hiển vi, bao gồm 2 loại chính sau:
- Ung thư phổi tế bào nhỏ: Sở dĩ có tên gọi này là do tế bào ung thư phổi thường có kích thước rất nhỏ, chủ yếu chứa các hạt nhân. Ung thư phổi tế bào nhỏ được đánh giá là nguy hiểm nhất trong các loại ung thư phổi bởi khả năng lây lan nhanh chóng và chiếm tới 20% tổng ca bệnh. Cụ thể, khả năng phát triển của tế bào u phổi ác tính khi mắc ung thư tế bào nhỏ cao gấp hai lần so với các loại khác.
- Ung thư phổi không tế bào nhỏ: Ung thư phổi không tế bào nhỏ có tốc độ phát triển và di căn chậm hơn so với ung thư phổi tế bào nhỏ. Ung thư phổi không tế bào nhỏ được chia thành 3 loại đó là: Ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô tế bào lớn.
Liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư phổi là gì?
Với đặc điểm phân chia, nhân lên nhanh chóng, ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nam giới và đứng thứ hai ở nữ giới. Chính vì vậy, nghiên cứu về bệnh ung thư phổi và các phương pháp điều trị luôn là đề tài được nhiều nhà khoa học quan tâm đến. Thành quả nổi bật đó là liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư phổi. Đây được xem như một bước đột phá trong phác đồ điều trị căn bệnh nguy hiểm này. Vậy liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư phổi là gì?
Các chuyên gia cho biết, liệu pháp nhắm trúng đích là phương pháp sử dụng thuốc tác động vào tế bào đích qua đường uống nhằm ức chế sự tiến triển của tế bào ung thư trong cơ thể.
Các thuốc điều trị đích trong ung thư phổi hiện nay được lưu hành trên thị trường đó là Erlotinib, Gefitinib, Afatinib,... Sau khi đi vào cơ thể, chúng sẽ tác động vào mục tiêu phân tử có tên là EGFR. Đây là một loại thụ thể nằm ở màng tế bào ung thư phổi. Khi chúng hoạt động sẽ kích thích các gen trong nhân tế bào tổng hợp ra những protein thúc đẩy quá trình phát triển của tế bào ung thư, cụ thể đó là:
- Kích thích tế bào ung thư sinh sản nhanh hơn làm kích thước khối u ngày càng lớn.
- “Giúp sức” cho tế bào ung thư có thể xâm lấn đến các cơ quan xung quanh và di căn xa đến những cơ quan khác trong cơ thể.
- Làm cho tế bào ung thư có thể sống mãi mà không chết đi, gây rối loạn quá trình chết tế bào theo chương trình của cơ thể.
- Làm tăng sinh các mạch máu quanh khối u, nhờ đó tế bào ung thư dễ dàng xâm nhập vào mạch máu và di căn xa.
Như vậy, thụ thể EGFR là “thủ phạm” của sự phát triển nhanh chóng và không ngừng nghỉ của tế bào ung thư phổi. Các thuốc nhắm trúng đích giúp ức chế thụ thể EGFR, khiến tế bào ung thư không thể hoạt động mạnh mẽ và lây lan rộng, kích thước khối u sẽ dần nhỏ lại. Đặc biệt, các thụ thể này chỉ có ở tế bào ung thư mà không có ở tế bào bình thường. Do đó, việc sử dụng liệu pháp này trong điều trị ung thư phổi về mặt lý thuyết sẽ chỉ tập trung “gây hại” cho tế bào ung thư mà không ảnh hưởng đến tế bào bình thường. Đây là một trong những ưu điểm nổi trội của liệu pháp này, thúc đẩy các nhà khoa học mau chóng đưa chúng vào thử nghiệm lâm sàng để chứng minh.
Hiện nay, ở Việt Nam điều trị ung thư phổi bằng liệu pháp nhắm trúng đích đã được ứng dụng. Mặc dù cho những hiệu quả tích cực song giá thành của những loại thuốc này rất cao khiến nhiều trường hợp mắc bệnh không đủ khả năng chi trả. Đây là một trong những mặt hạn chế của liệu pháp này.
