Dược sĩ Ngọc Anh
Xác định các nguyên nhân ung thư phổi là giải pháp giúp phòng ngừa và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Thực tế, có nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này. Mời bạn đọc cùng tìm hiểu kỹ hơn trong nội dung bài viết sau đây!
Ung thư phổi là gì?
Ung thư phổi là một trong những loại ung thư phổ biến. Bệnh xảy ra khi các tế bào mô phổi bị đột biến, tăng sinh bất thường. Thống kê cho thấy, ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới.
Ung thư phổi là bệnh lý có nguy cơ tử vong cao
Ung thư phổi không gây các triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu thường xảy ra khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Các dấu hiệu của ung thư phổi có thể bao gồm: Ho kéo dài không khỏi, ho ra máu, khó thở, tức ngực, khàn tiếng, giảm cân không rõ nguyên nhân, đau nhức xương, đau đầu,...
>>> XEM THÊM: Bị ung thư phổi có chữa được không?
Nguyên nhân ung thư phổi
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi khác nhau. Tuy nhiên, dưới đây là những yếu tố nguy cơ cao đã được nghiên cứu là có mối liên quan mật thiết với bệnh lý ung thư phổi:
Hút thuốc lá
Thống kê cho thấy, khoảng 90% trường hợp mắc ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá. Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong 1,2 triệu người mỗi năm. Khoảng 10- 15% người hút thuốc phát triển bệnh ung thư phổi.
Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc và tử vong do ung thư phổi cao gấp 15 - 30 lần so với những người không hút thuốc. Thực tế, hút một vài điếu thuốc mỗi ngày hoặc chỉ thỉnh thoảng sử dụng cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Một người hút thuốc càng nhiều năm và số lượng thuốc hút mỗi ngày càng lớn thì nguy cơ mắc ung thư phổi càng tăng.
Nguy cơ mắc ung thư phổi tăng cao ở người hút thuốc lá lâu năm
Tiếp xúc với khói thuốc
Ngay cả khi không hút thuốc vẫn có nguy cơ phát triển ung thư phổi nếu thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), hít phải khói thuốc lá (hay còn được gọi là hút thuốc thụ động) gây ra hơn 7.300 ca tử vong ở Hoa Kỳ mỗi năm.
Nghiên cứu cho thấy khói thuốc lá thải ra hơn 5000 chất hóa học, trong đó ít nhất 70 chất có thể gây ung thư. Chúng xâm nhập vào phổi, phá hỏng DNA, làm giảm khả năng tự chữa lành của tế bào và phá vỡ hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại. Từ đó, làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư phổi.
Khí radon
Sau hút thuốc lá, radon là nguyên nhân thứ hai gây ung thư phổi ở Hoa Kỳ, khoảng 10% tổng số ca mắc ung thư phổi do radon. Đây là một loại khí tự nhiên hình thành trong đá, đất và nước, không thể nhìn, nếm hoặc ngửi thấy.
Khí radon có thể xâm nhập vào nhà thông qua các vết nứt. Những người sống hoặc làm việc trong tòa nhà này phải hít thở không khí chứa mức radon cao trong thời gian dài có thể gây ung thư phổi.
Ước tính radon gây ra khoảng 21.000 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm. Nguy cơ mắc ung thư phổi do tiếp xúc với radon ở những người hút thuốc cao hơn những người không hút.
Khí radon là một trong những nguyên nhân gây ung thư phổi
Tiếp xúc với hóa chất độc hại
Tiếp xúc với một số hóa chất do tính chất công việc có thể là nguyên nhân gây ung thư phổi. Các hóa chất này bao gồm: Thạch tín, amiăng, beri, cadimi, khói than, silica, niken, dầu diesel,... đặc biệt nếu ở người hút thuốc lá thì nguy cơ sẽ tăng lên nhiều lần.
Cụ thể, một nghiên cứu chỉ ra rằng, nguy cơ phát triển ung thư phổi tăng lên khoảng 33% nếu sống trong khu vực có nhiều khí nitơ oxit (chủ yếu thải ra từ các phương tiện giao thông).
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí, đặc biệt là tình trạng bụi mịn ở các trung tâm thành phố lớn là nguyên nhân trực tiếp gây nhiều bệnh lý đường hô hấp, trong đó nguy hiểm nhất là bệnh ung thư phổi.
Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, khoảng 1 - 2% các trường hợp mắc ung thư phổi là do ô nhiễm không khí. Các thủ phạm phổ biến gây ô nhiễm không khí bao gồm khói xe cộ, các nhà máy nhiệt điện, rác thải,...
Tiền sử gia đình mắc ung thư phổi
Một số người thừa hưởng gen đột biến từ cha mẹ làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư phổi. Theo đó, người thừa hưởng thay đổi gen trong nhiễm sắc thể số 6 có nhiều khả năng bị ung thư phổi, ngay cả khi không hút thuốc.
Ngoài ra, một số trường hợp bị giảm khả năng phân hủy hoặc loại bỏ một số hóa chất gây ung thư trong cơ thể cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.
Ung thư phổi có liên quan đến yếu tố gen di truyền
Từng xạ trị vùng ngực
Chiếu xạ vào khoang ngực có thể gây nhiễm độc phổi, xơ sẹo và giảm khả năng hấp thụ oxy vào máu, lâu ngày làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Các bệnh lý có thể được điều trị bằng phương pháp xạ trị khoang ngực bao gồm ung thư vú, ung thư hạch Hodgkin.
>>> XEM THÊM: Các loại ung thư phổi và mức độ nguy hiểm.
Phòng ngừa ung thư phổi bằng cách nào?
Hiện nay, chưa có phương pháp nào có thể ngăn ngừa hoàn toàn được bệnh ung thư phổi, nhưng chúng ta có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh bằng những thói quen sau:
- Không hút thuốc, bỏ thói quen hút thuốc lá và tránh khói thuốc: Ngừng hút thuốc càng sớm càng làm giảm nguy cơ mắc ung thư phổi, ngay cả khi bạn đã hút thuốc trong nhiều năm. Nếu phải sống hoặc làm việc với người hút thuốc, hãy khuyên họ từ bỏ hoặc yêu cầu ra ngoài hút thuốc tránh ảnh hưởng những người xung quanh.
- Kiểm tra nồng độ radon tại nhà: Kiểm tra mức radon trong nhà để phát hiện kịp thời bất thường và can thiệp để môi trường sống an toàn hơn.
- Tránh các chất gây ung thư tại nơi làm việc: Thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân khỏi tiếp xúc với hóa chất độc hại tại nơi làm việc. Sử dụng các dụng cụ bảo hộ theo đúng quy định để giảm nguy cơ tổn thương phổi và các cơ quan khác.
- Thực hiện chế độ ăn uống đầy lành mạnh: Tăng cường bổ sung các loại trái cây và rau quả, nguồn thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân độc hại.
- Tập thể dục đều đặn mỗi ngày: Vận động vừa sức, thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe, loại bỏ chất độc hại và phòng ngừa nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư phổi. Nghiên cứu cho thấy, hoạt động thể chất làm giảm nguy cơ ung thư phổi từ 20 - 30% đối với phụ nữ và 20 - 50% đối với nam giới.
- Sử dụng hoạt chất sinh học tự nhiên: Với sự phát triển không ngừng của khoa học, các nhà khoa học đã nghiên cứu và ứng dụng nhiều hoạt chất sinh học mới trong phòng ngừa ung thư nói chung và ung thư phổi nói riêng, tiêu biểu như lunasin chiết xuất từ đậu tương. Năm 2017, công nghệ chiết xuất hoạt chất sinh học lunasin được chuyển giao về Việt Nam mang đến một giải pháp hoàn toàn mới giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ phòng ngừa ung thư phổi.
Hỗ trợ giảm nguy cơ mắc ung thư phổi bằng hoạt chất sinh học lunasin
Tóm lại, có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ung thư phổi. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý và tránh xa những yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi để bảo vệ sức khỏe của bản thân, phòng ngừa mắc bệnh bạn nhé!
Link tham khảo:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lung-cancer/symptoms-causes/syc-20374620
